İş hukuku ve ilgili mevzuat açısından şirketlerin insan kaynakları birimlerinin dikkat etmesi gereken temel konular bulunmaktadır. İşverenlerin iş sözleşmelerinde çalışma koşullarını açık bir şekilde belirlemesi, iş sağlığı ve güvenliği için gerekli önlemleri alması, çalışma süreleri ve izinlerin iş hukuku düzenlemelerine uygun olarak belirlenmesi, işçi haklarının korunması, mobbing ve taciz gibi davranışların engellenmesi, işten çıkarma işlemlerinin iş hukuku düzenlemelerine uygun olarak yapılması, vergi ve sigorta işlemlerinin doğru bir şekilde yapılması, eşitlik ve ayrımcılık yapmamaları gerektiği vurgulanmaktadır. Ayrıca çalışma koşullarının iş hukuku düzenlemelerine uygun olarak belirlenmesi de önemlidir. Bu konulara dikkat edilmediği takdirde, şirketler iş hukuku açısından sorunlarla karşılaşabilirler.
İş hukuku açısından şirketlerin insan kaynakları biriminin dikkat etmesi gereken temel konular aşağıdaki gibi sıralanabilir:
İş Sözleşmeleri: İşverenlerin, iş sözleşmelerinde çalışma koşullarını açık bir şekilde belirlemesi gerekir. Bu koşullar arasında işçinin ücreti, görevi, çalışma yeri, sözleşme süresi, deneme süresi, çalışma süreleri, çalışma koşulları, ödül ve ceza sistemi performans değerlendirme sistemi, rekabet etmeme borcu, fikri ve sınai haklar, kişisel verilerin korunması ve şirket için eğitimler yer alabilir. İş sözleşmelerinin hazırlanması ve imzalanması sırasında iş hukuku düzenlemelerine uyulması büyük önem taşır.
İş Sağlığı ve Güvenliği: İşverenler, iş yerinde çalışanların sağlığı ve güvenliği için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Bu kapsamda iş yerindeki tehlikeli koşulların belirlenmesi, iş ekipmanlarının düzenli olarak kontrol edilmesi, işçilerin güvenliği için eğitimlerin verilmesi gibi önlemler alınmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği uzmanları ve avukatlardan oluşan ekiplerle yasal mevzuat takibi yapılmalı ve İSG yükümlülüklerine uyum sağlanmalıdır.
Çalışma Süresi ve İzinler: İşçilerin çalışma saatleri, haftalık çalışma süreleri, tatil günleri, yıllık izinleri ve diğer izinleri iş hukuku düzenlemelerine uygun olarak belirlenmelidir. İşverenlerin çalışanların dinlenme ve tatil haklarına saygı göstermeleri gerekmektedir. Önemli konulardan bir diğeri de fazla çalışma sürelerinin düzenlenmesi ve kayıt altına alınması konularıdır.
Mobbing ve Taciz: İş yerindeki mobbing ve taciz gibi davranışlar iş hukuku tarafından yasaklanmıştır. İşverenlerin bu tür davranışları engellemesi ve çalışanların bu tür durumlarda korunması gerekmektedir.
İşten Çıkarma: İşverenler, işten çıkarma işlemlerini iş hukuku düzenlemelerine uygun olarak yapmak zorundadır. İşten çıkarma nedenleri açıkça belirtilmeli ve işçinin işten çıkarılması öncesinde işçiye savunma hakkı verilmelidir. İşten çıkarma usulü ödenecek tazminat ve diğer alacakları da belirleyecektir. Bu noktada işten çıkarma noktasından sürecin tamamının hukuka uygun ve hukuki görüş alınarak ilerlenmesi gerkmektedir.
Vergi ve Sigorta Düzenlemeleri: İşverenlerin, işçilerinin vergi ve sigorta işlemlerini doğru bir şekilde yapmaları gerekmektedir. İşverenler, iş hukuku düzenlemelerine uygun olarak çalışanlarının sigortalarını düzenli olarak ödemeli ve diğer vergi yükümlülüklerini yerine getirmelidir
Eşitlik ve Ayrımcılık: İşverenlerin, tüm çalışanlarla ilgili işlemlerde eşitliğe dikkat etme yükümlülüğü bulunmaktadır; işe alım, terfi, ücretlendirme, işten çıkarma gibi iş kararlarında ayrımcılık yapmamaları gerekmektedir. İş hukuku, cinsiyet, ırk, din, yaş, cinsel yönelim gibi konularda ayrımcılığı yasaklamaktadır.
Çalışma Koşulları: İşverenlerin, çalışma koşullarını iş hukuku düzenlemelerine uygun olarak belirlemeleri ve bu koşulları çalışanlarla paylaşmaları gerekmektedir. Çalışma koşulları arasında çalışma ortamı, ekipmanların kullanımı, iş yükü, işçi sayısı gibi konular yer alabilir.
İşveren İlişkileri: İşverenlerin, iş hukuku düzenlemelerine uygun olarak işveren ilişkilerini yürütmeleri gerekmektedir. İşverenlerin, diğer işverenlerle rekabet etmek için haksız davranışlarda bulunmamaları, tedarikçileri, müşterileri ve diğer iş ortaklarıyla adil bir şekilde ilişki kurmaları gerekmektedir.
İşyeri Disiplini: İşverenlerin, iş hukuku düzenlemelerine uygun olarak işyeri disiplinini sağlamaları gerekmektedir. İşverenlerin, çalışanların işyerinde kurallara uymalarını sağlamak için gerekli önlemleri almaları gerekmektedir.
İşyeri İç Yönetmelikleri: İşveren- işçi ilişkilerinde önemli yer tutan şirket içi prosedür ve politikalar işyerinde verimli çalışmayı artırma, işyeri disiplininin korunması, iş akdi fesih prosedürlerinde şeffaflığın sağlanması konularında yardımcı olmaktadır. İşyeri iç yönetmelikleri ile işten çıkarma prosedürleri belirlenebilmekte ve disiplin kurul ve yönetmelikleri oluşurulabilmektedir.
Özlük Dosyasının Hazırlanması: Personel özlük dosyalarında, işyeri gerekliliklerine göre bulunması gerekli evrakların tespiti önem taşımaktadır. Özlük dosyasının yasal gereklilikleri taşıması, bordroların yasal mevzuat ve yargı içtihatlarına uygun şekilde düzenlenmesi ve muhafaza edilmesi, hazırlanmış olan özlük dosyalarının mahkemelerce talep edilebilecek dokümanları ihtiva etmesi son derece önemlidir.
Kişisel Verilerin Korunması: İşverenlerin, henüz iş görüşmeleri esnasında alınmaya başlanan kişisel veriler ile iş akdi kurulan çalışanların kişisel verilerini iş hukuku düzenlemelerine uygun olarak korumaları gerekmektedir. İşverenler, çalışanların kişisel verilerini sadece iş amaçları doğrultusunda kullanmalı ve verilerin güvenliğini sağlamalıdır. Bununla beraber personellerini bu noktada eğitmelidir.
Bu konular, iş hukuku açısından şirketlerin insan kaynakları biriminin dikkat etmesi gereken temel konularıdır. İşverenlerin bu konulara dikkat etmesi, işçilerin haklarını korumak ve iş hukuku düzenlemelerine uygun bir şekilde iş yapmak açısından büyük önem taşımaktadır. İş hukuku içerisinde birçok konuyu barındıran geniş kapsamlı bir alandır ve işverenler açısından önleyici hukuk tedbirlerinin alınması önemlidir.
Comments