top of page
Yazarın fotoğrafıOcak Yılmaz Partners Hukuk

YAZILIMLAR PATENTLENEBİLİR Mİ ?

Güncelleme tarihi: 31 Ağu 2023

Yazılım, birçok farklı türde olabilir ve çeşitli amaçlar için tasarlanabilir. Örneğin, bir işletme için finansal verileri yönetmek için kullanılan bir muhasebe yazılımı, bir kullanıcının fotoğraflarını düzenlemesine izin veren bir fotoğraf düzenleme yazılımı veya bir otomobilin parçalarını ve performansını kontrol eden bir yazılım olabilir. Yazılımın üretimi, yazılım geliştirme olarak adlandırılan bir süreçtir ve birçok farklı adım içerir, bu adımlar arasında analiz, tasarım, kodlama, test etme gibi süreçler bulunur.


Yazılımlar, kodlama artık teknolojinin de gelişmesi ile birlikte kurum ve kuruluşlar için işletmenin temel taşlarından biri haline geldi. Hal böyle olunca birçok Startup,girişim ve şirket yazılım sektörüne yönelik çözümler üretmeye başlamıştır. İşletmenin ihtiyaçlarına uygun bir yazılım geliştirmek, işletmenin büyümesi ve rekabet avantajı kazanması için hayati önem taşımaktadır. Örneüin bir startup, genellikle yeni ve yenilikçi bir fikirle başlar. Bu fikirlerin bir kısmı, bir yazılım uygulaması veya platformu geliştirmeyi gerektirmektedir. İşletmeler, yazılımı kullanarak süreçleri otomatikleştirebilir, verileri analiz edebilir ve işlerini daha verimli hale getirebilirler. Yazılım, aynı zamanda müşteri hizmetlerini, pazarlama faaliyetlerini ve işletme süreçlerini daha etkili hale getirmek için de kullanılabilir. İşte bu noktada geliştirilen yazılımın ne şekilde korunacağı gündeme gelmektedir.


YAZILIMLAR PATENTLENEBİLİR Mİ ?


Yazılımların patentlenebilirliği, ülkelere göre değişen farklı yasal düzenlemelere tabidir. Türkiye'deki mevcut düzenlemelere göre yazılımların patentlenebilirliği mümkün değildir. Ancak, yazılımların Türkiye'de telif hakkı koruması altında olduğunu belirtmek gerekir. Telif hakları, yazılımın kaynak kodu ve nesne kodu dahil olmak üzere tüm unsurlarını korur ve bu nedenle yazılım geliştiricilerine fikri mülkiyet haklarını koruma imkanı sağlar. Bununla birlikte yazılım sanayiye uygulanabilir bir teknik ürünün parçası olması halinde patentlenebilirlik şartlarını taşıyor ise o ürünün patentlenmesi ile koruma altına alabilir fakat tek başına yazılımın Türk Hukuku bakımından patentlenmesi mümkün değildir.


Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na göre, yazılımlar fikri mülkiyet hakları kapsamında korunabilir.


FSEK Madde 2 - İlim ve edebiyat eserleri şunlardır:

  1. Herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımları,

Yukarıdaki kanun maddesine göre, bilgisayar programları fikir ve sanat eseri olarak kabul edilir ve koruma altındadır.


ALGORİTMA PATENTLENEBİLİR Mİ ?


Algoritma, bir işlemi yapmak için adım adım takip edilecek yol veya yöntemdir. Algoritmalar, birçok alanda kullanılan matematiksel ve bilimsel işlemlerdir. Ancak, algoritma kendisi başlı başına bir icat veya buluş değildir, sadece bir işlemi gerçekleştirmek için kullanılan bir araçtır. Dolayısıyla, algoritma kendisi patentlenemez. Bununla birlikte, algoritmaların uygulandığı belirli bir teknolojik ürün veya süreç, yöntem; bu ürün veya sürecin yarattığı teknik etkilerle birlikte patentlenebilir.


Patent başvurusu yapmak için, icadın yenilikçi, buluş niteliği taşıyan ve sanayiye uygulanabilir olması gerektiği gibi diğer patent başvuru koşullarını da karşılaması gerekmektedir. Ayrıca, patent başvurusu yapılacak algoritmanın teknik bir amacı veya uygulaması olması gerekmektedir. Sonuç olarak, algoritmalar kendileri patentlenebilir değillerdir, ancak algoritmaların uygulandığı teknolojik ürünler veya süreçler patentlenebilir. Patent başvurusu yapmak için de belirli şartları karşılamak gerekmektedir.


Sınai Mülkiyet Kanunu'na göre patentlenebilirlik şartları, Birinci Kısım'ın Birinci Bölümü'nde düzenlenmiştir. Bu şartlar şunlardır:

  1. Yenilik: Patent başvurusu yapılan buluşun, dünya genelinde bilinen herhangi bir teknolojik gelişmeyle çakışmaması gerekmektedir. Yani, buluş, bilinen teknolojik gelişmelerden önce gerçekleştirilmemiş olmalıdır.

  2. Sanayiye Uygulanabilirlik: Patent başvurusu yapılan buluşun sanayide üretilebilir olması gerekmektedir. Yani, buluşun bir ürüne veya üretim yöntemine dönüştürülebilir olması gerekmektedir.

  3. Buluşun Yeterliliği: Patent başvurusu yapılan buluş, açıklamasında yeterli bir şekilde tanımlanmış olmalıdır. Buluşun bir uzman tarafından kolayca anlaşılması gerekmektedir.

  4. Tekniğin Bilinen Düzeyi: Buluş, tekniğin bilinen düzeyi üzerinde bir yenilik olmalıdır. Yani, buluş, teknolojik olarak önceden bilinen bir gelişmenin ötesinde olmalıdır.

Bu şartların hepsi sağlandığında, buluş sınai mülkiyet hakkı olarak patentlenebilir hale gelir.


YAZILIM PATENT DIŞINDA NASIL KORUNABİLİR ? Yazılım ve algoritmalar patent dışında da farklı koruma yöntemleriyle korunabilir. BU noktada birden fazla yöntem bulunmaktdır.

  1. Telif Hakkı: Yazılım ve algoritmaların telif hakkı koruması altında olduğunu unutmamak gerekir. Bir yazılımın kaynak kodu, yazılımın kendisi, belgeleri ve kullanım kılavuzları gibi ögeler telif hakkı koruması altındadır. Bu nedenle, telif hakkı sahibi bu eserleri izinsiz kopyalamaktan veya dağıtmaktan korunabilir.

  2. Ticari Marka: Bir yazılım veya algoritma, bir ticari marka olarak korunabilir. Bu, yazılım veya algoritmanın adını veya logosunu tescil ettirerek yan bir koruma sağlanabilir. Bu sayede, yazılım veya algoritma benzer ürünlerden ayırt edilebilir ve korunabilir.

  3. Gizlilik Sözleşmeleri: Yazılım veya algoritmanın korunması için gizlilik anlaşmaları imzalanabilir.

  4. Lisans Sözleşmesi: Bir yazılımın ilk ve en önemli koruma yöntemlerinden biri lisans sözleşmesi ile korunmasıdır. Lisanslama temel olarak yazılımın kullanım haklarının belirli bir ücret karşılığında başkalarına verilmesi anlamına gelir. Bu sayede, yazılım kullanımının denetimi sağlanabilir ve izinsiz kullanımın önüne geçilebilir.

Yazılımların korunması bakımından ilgili yazılım hizmetine ilişkinin sözleşme ve sözleşme içeriği yazılımın korunması açısından temel faktörlerden biridir. Bu noktada teknik bilgiye de haiz bir uzman ile çalışarak yazılımın ileride ortaya çıkabilecek sorunlara karşı korunması sözleşme ile koruma altına alınabilir. Yazılım sözleşmlerine ilişkin daha fazla bilgi edinmek için blogumuzda yer alan diğer bilgilendirmelere göz atabilirsiniz.

102 görüntüleme

Comments


bottom of page